سیما یاری

---
  
بی تو
          چه کنم
    با خورشید و ماه ؟
بی تو
          چه کنم
          با خواب و بیداری ؟
بی تو
          چه فرقی دارد
شانه کنم
            یا نکنم
             مویم را ؟
وقتی که فقط
با بودن « تو »
          « من » هستم ...
 
---
  
نام تو
نام تو
نام تو
          می گذرد بر لب هایم .
هزاران بلبل
در من می خوانند .
و هزاران برگ افرای بهار
                      در من می رقصند .
می رقصم در حیاط  خانه
در هوای نیمروز درخشان بهار
در چهچۀ بلبل ها
در میان برگ های افرا
شادِ شاد
          و رقصان
          در آغوش نسیم نامرئی ...
 
---
  
حتی در یک قدمی
هیچ چیز معلوم نبود .
 
پنهان بودم
در غلظتِ مِه .
در  « امان » بودم
در سردی مِه .
در امان و پنهان
و بطرز هولناکی
                        تنها ...
 
---
  
تو
     کنار من هستی .
حرف هایم
گیج و گنگ
            از هجوم شادی
در هم می پیچند
و هق هق
            صدای مرا می شکنند .
دستم را می گیری
            می فشاری در دستت
و رها از وحشت
اشک های مرا می بوسی .
تو
            کنار من هستی
در جهانی در من ،  در جهان بی مرز ،
- به موازات جهان دوری
و راستین
            به همان اندازه ...
 
---
  
« نبیره کُشی گاهی و گاه پور
  بهانه تو را جنگ ایران و تور »
                              -    فردوسی
 
من محو می کنم
تو محو می کنی
او محو می کند
ما محو می کنیم
شما محو می کنید
آنها محو می کنند ...
آه !  زمین ناکام
          حیاتِ ناکام ...
 
---
  
تاج زرین یَشم
با نگین های سرخ عقیق ،
از کجا آمده است
            بر سر این دیوار ؟
- این دیوار
تکیه گاه گل سرخ بهار
در تمام زمستان بی برگی گل ...
 
---
  
شاخه ای ،
کنده شده
گم شده
دور افتاده
دفن شده
            در اعماق زمان
سخت شده
- ظلمانی
پیدا شده
- به تصادف
در سطح خاموش آتشفشان
با خاطره های سیاه
- سرنوشت سیاه
گنگ و گول :
            سنگ ذغال
سنگ ذغال
پیش از غرق شدن
در نوازش های داغ شعله ؛
پیش از
            فوران شگفت انگیز رقص آتش
            و آهنگ
            از تن او ...
 
---
  
دیشب شور شدم
            تلخ شدم
چشم را پوشاندم
بینائی را تار و لرزان کردم
تار و لرزان کردم
          تمام جهان را
تا دور دست ،
تا هر افق ممکن خاص
و تمام افق های عام
تا اساس خلقت ؛
    از درد جدائی از تو .
من
بی تو چه بودم ؟
بی تو نبودم ؟
- پیش از تو ؟ -
پیش از تجربه دست هایت ؟
پیش از نوازش هایت .
با من چه کردی ؟
چه کردند بوسه هایت با من ؟
با گردش خون در رگ هایم ،
                    با قلبم ؟
هزاران بوسه بر دستم
بر لب هایم
- مثل بوسۀ باد
و نه همچون یک بوسه تو
             روی پیشانی من ،
مثل تاج خورشید
آشکار و درخشان
            بر تارک روز .
چه شد خانۀ « من » ؟
جعبه ای از مقوا
مُشتی رشته های پوشالی
بنای مضحک
مضحکۀ یک هستی :
بازیچۀ خالی
      حالا
افتاده زیر میز
    پیش پای من .
با من چه کردند
    سرانگشتانت ؟
و چگونه
چگونه این قصر بزرگِ بزرگ ،
این بنای عظیم و بی مضحکه را در من ساخته اند ؟
قصر شناور ، درخشان ، وسیع
بی شباهت به خانۀ « من »
    بیرون از همه احکام پیشینی .
آرام
  آرام
با من چه کردی
      با نوازش هایت ؟
اولین روز ماه اسفند :
آرام
  آرام
پَر های درخشان برف
در فضا می چرخند
و رقص کنان می افتند
                روی بدن عریان خاک .
اردیبهشت می آید :
قلب تپه
    از هجوم شقایق های سرخ داغ
    به تپش می افتد .
چه رابطه ای ست
بین برف
- پرنیان لطیف
      و خاک کبود ؟
چه شکلی خواهد داشت
در روز اردیبهشت
    - و تمام روز های دیگر
این تپه ،
    بی همآغوشی این برف سفید ؟
و چه بود
پیش از تجربه بوسه های برفی
پیش از تجربه خواب های برفی
- چه بود
    این سیاره ؟
- بی دانستن
تنها
مضحکه بی هستی
جعبه خالی پوشالی
بازیچه جنبش های پای من
    کنار سطل کاغذ های پاره شده
    - متن های عقیم .
نرم تر از آوای برف های سفید
    روی تن خاک ،
با من چه کردند
    آرام
    آرام
    نجوای بوسه هایت
مثل ستون های قصر بزرگی
    در من
در هر سلولم
در هر قطره اشکم
    که فرو می ریزد
    از دوری تو ...
 
---
  
نتوانستم دوست بدارم
دار را
            طناب دار را
و هیولایی را در انسان :
ایستاده
لبخند زنان
به تماشای مردی ، زنی ؛
            آویخته از حلقه دار .
نتوانستم دوست بدارم
فتوای مردن را
و دهان هایی را که اراده کردند
            دیگران محو شوند .
نتوانستم دوست بدارم
خاموشی را
حتی ، حتی ، در برهوت .
ماده گرگ
            زوزه کشان
می بوید
            می لیسد زخم جفتش را ...
 
---
  
شیرینی شیر
          حفظ شده
در حافظۀ پُرز های زبان .
دریایی در هر پُرز
موج های شیرین
          پُشت قفل دندان ها
خواهش نوشیدن .
خواهش نوشاندن .
- حافظۀ مهربان جنین .
مهربان
مهربان
بر می گردیم
با هم بر می گردیم
به عطوفت های بطن هستی .
مهربان ،
بیشتر از دوقلوهای مثل هم
و عروسک های با نمک چسبیده به هم ؛
با هم بر می گردیم
تا تجسم بخشیدن
          به خاطره فواره شیر
در ضمیر دور هشیارمان
- زخم دیده از جدایی های نزدیک نا هشیار.
مثل زمین
که دوباره امروز برگشته
و تجسم بخشیده
به خاطره یاس های اردیبهشت
          در پنجره های امشب ؛
مثل باد
که دوباره ، امشب ، برگشته
خانه را پُر کرده
و تجسم بخشیده
به هوای یاس های شیرین
یاس های سفید
          و سفید مثل شیر .
بر می گردیم
          پیش هم :
بوسه های شیرین ما
زخم های جدایی ها را
          روی بدن هایمان
          می پوشانند :
- تنظیف جادویی .
بر می گردیم
و تجسم می بخشیم
به خاطره دوردست حیات
خاطره مهربان خلقت
- بی تبعید
          بی جدایی
در همآغوشی خود ،
در کنار چشمه جوشان شیر
و در اعماق اعماق ذهن هر قطره :
                    در زمین تن هایمان ...
 
---
  
« دل به امید صدایی که مگر در تو رسد
ناله ها کرد در این کوه که فرهاد نکرد »
                                    حافظ
 
اوه !
بله !
ساده لوح است
لوح ساده ست
  این آبگیر ،
که چیزی نیست
در ظاهر و باطن
  جز آب .
آب و آبی
که پرستوهای تنهای مهاجر
  با صدای تازه خود ؛
جُلبک ها
با نقوش پیچیده خود ؛
سنگ ها
با خطوط سرّی خود ؛
و ماهی ها
و قایق های عشاق سرگردان ، به او ،
پناهنده شده اند
به همین چیز ساده
که چیزی نیست
  - چیزی نبود
از آغاز
            تا
                پایان ،
جز لوح ساده آب :
آیینه هر تابش نور .
اوه !
همینطور بمان :
ساده
« ساده لوح » ،
  دریاچه زیبای من ...
 
---
  
یک روز
آن روز
آن بُت را
با آن محراب خونین اش
ندیدم
            در میدان ؛
و دیدم
آسمان روشن شد
برگ های تازه روئیدند
غنچه ها
غنچه های گل ها
            باز شدند
            خندان
            روی فرش .
چقدر
چقدر
آرزو می کردم
که نبینم دیگر
نبینم دیگر
مضحکه تکرار بُت را ؛
جویبار خون را
            ویرانی باغ گل را ...
 
---
  
هنوز ناپیداست
ابعاد کهکشان اتم
  - یک اتم .
حالا فکر کن
چند اتم
در منظومه پیکرهای انسانی ست ؟
از فرق سر
  تا نوُکِ پا ؟
فکر کن
چند منظومه در قلب ما چرخیده ؟
از دیروز
  تا امروز ،
با اتم های پُر جنب و جوش
کهکشان های پُر جنب و جوش
درست مثل اتم ها و کهکشان های قشنگ خورشید :
                                          چرخ ، چرخ
                                          بشکن زنان
                                          گردان
                                          دور هم .
حالا بگذار
من
  بگردم دورت ...
 
---
  
میلیون میلیون میلیون دلار
                  - آغشته به نفت
آه !  اگر می داشتم
من هم
          همه را
می ریختم در پایت ؛
و آنوقت
می درخشیدم مثل یک تاج
سرفراز و مقدس
بر تارک تو
در غوغای این
              بازار .
میلیون میلیون میلیون دلار
دارائی را
من هم اگر می داشتم
تقدیم به تو می کردم
و آنوقت
نام من هم حک می شد
مثل اسم اعظم
روی انگشتر تو
و آنوقت
می پرسیدی
عاشقانه
          از من هم
که چگونه آخر گذشت
روز من
و شب من
بعد از تو ؟
دور از تو ؟
          در محبس .
میلیون میلیون میلیون کلمه
با نام تو
با یاد تو
روی ورق های چروک کاهی
آغشته به موج زلال آینده
جوشان از ژرفای چشمانم :
تنها این است
همۀ دارائی من
بیگانه
          با همۀ این بازار .
می پذیری شعرهای مرا
          عشق من ؟ ...
 
---
  
به سویم می آیند
آواز درختان سپیدارت ،
عطر گل های سرخ باغت .
بسویم می آیند
و تمام قفل های حواس مرا
می گشایند
در من می رویند
          بر فراز بام های شکسته
          و زمین های زباله
          بر فراز مرگ های هر روزه
در تمام جغرافی
در تمام تاریخ
در من می روید
در همۀ رویاهایم :
بهشت آغوش تو ...
 
---
  
خنده از شکل افتاد
ماسید
گریان شد
خاموش چکید
از گوشه لب های من
              پشت مرز .
مرز و مرز
- مثل دیوار ...
 مثل دیوار چین
بیگانه
          بین ما .
بوسیدی خندۀ گریانم را
بوسیدی اشک های غم انگیزم را
و فشردی مرا بر سینه
گریه کردی با من
          واژه ،  واژه ، در آن سوی مرز .
و جهانی دیگر
جهان بی مرز
به دنیا آمد :
دُردانه
از ژرفای دریای اشکِ ما :
                      عشق من ...
 
---
  
« بیخودی »
اشتباه کردم
تپُق زدم
سرفه کردم
          سرفه های قلابی
و سرانجام
          علیرغم تمام این کوشش ها ،
حقیقت
بیرون افتاد
از میان لب هایم
- آب نباتِ پنهانی
          لو رفته
          از زیر زبان کودک
          پیش همۀ مهمان ها
آب نباتِ براق
خوشمزه
و ممنوع :
نام تو ...
 
---
  
مُشت گره کرده
            می شکند لیوان را .
مُشت گره کرده
            می اندازد زیر پا
            قاشق را .
مُشت گره کرده می ریزد روی زمین
            شکر را
            بی مصرف .
مُشت گره کرده
چه اضافه کرده
            به دارائی ما ؟
 
---
  
دیگر دیر شده
نمی توانم رها کنم دستت را
دستم چسبیده به دست تو
مثل آرنجی چسبیده به بازو .
جسم تو
            جادو کرد
            جسم مرا ؛
- مثل زردآلو که جادو کرده پوستش را -
بعد از همآغوشی ما
            در هزاران هزاران سال پیش
            از آغاز ...
 
---
  
مثل هوای اردیبهشت
- بازی کنان
            با برگ بید
بازی کردی
با مقنعۀ روی سرم
و پریشان کردی
            مقنعه ام را ،
پریشان کردی
            موهایم را .
مثل لب های اردیبهشت
            روی تن برگ ،
بازی دادی لب هایت را
روی گلویم
روی گوشم ؛
نرم و عمیق :
            روی لب های گلنار من ...
مثل عطر اردیبهشت زمین
که سرانجام
نرم و سبک
رد شده از دیوار و حصار
و همین طور
بازی بازی
آمیخته
            با خانه من ...
 
---
  
زوج
زوج
با هم هستیم
زیبا و دل انگیز
در زمینی که مثل بوم نقاشی
پُر شده از رنگ های روشن شاد
با شعاع درخشان ظهر بهار
روی چمنزار سبز پُر پُشت ؛
و من
می شنوم
            آواز بلند بلبل ها را :
در زمین امن امن قلبم
سرشار از رنگ های روشن شاد
زیبا و دل انگیز
بی تنهایی
            بی سنگسار ...
 
---
  
سایه ای
دست می کشد
- در سکوت
روی سنگ های ضربه خورده
            - زیر پای ما .
سایه ای
یک سایه
            شبیه ما
            کنار ما ...
 
---
  
اینجا صحراست :
جایی که بجای گرم کردن
              خورشید
              می سوزاند ؛
جایی که آب از جاری شدن می ترسد ؛
در اینجا
گیاه پنبه روئیده
و گل نرم سفیدش را
پَرت کرده
بیرون از زندان خارهای ساقه
                پیش پای آدم .
پنبه
نرم و سفید
تنظیف زخم بندی
برای هر زخم با هر علت
      از کران تا کران زمین .
از پا در می آیم
از هجوم این عشق ،
اشک ریزان
بر خاک تو :
      خدای پنبه ای ام ...
 
---
 

 
وقت و بی وقت
            سراغم می آیی
- اصلأ فرق ندارد
به چه کاری مشغولم
پشتِ میز تحریر
            یا کنار اجاق روشن ؛
نوکِ پایی
از پشتِ سرم می آیی
دست هایت را می گذاری روی چشم هایم
لب هایت را می لغزانی روی گردن من
لالۀ گوشم را بین دندان هایت می گیری ؛
بعد ...
می پاشی فوارۀ آبت را در تن ملتهب ام ؛
 می خندی ،
            می روی ...
من می مانم
- با بی وزنی در فضایی بین آسمان و زمین
با پیاز سوخته در آتش
با کلام نوشته نشده بر کاغذ
با صدای آب آبِ تن سوزانم
که مرا می کشاند دنبال تو
            روز به روز
                        عریان تر ...

 

 

 

 

 

 

 

 


 
 
 
 

 

صفحه دوم